Studia i Materiały CEPL 1-10

Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej R.7, z.3 (10)/2005

JAK SKUTECZNIE ORGANIZOWAĆ LEKCJE W LESIE?

Zeszyt zawiera referaty wygłoszone na IX Konferencji „Współczesne Zagadnienia Edukacji Leśnej Społeczeństwa”, która odbyła się w dniach 6-7 grudnia 2004 r.

Zamawiam (koszty dystrybucji)

• Wstęp (s. 5-6).
• Dariusz Anderwald: Bubobory – skuteczna metoda edukacji przyrodniczej dorosłych? (s. 7-16).
• Hanna Będkowska: Prezentacja programu edukacyjnego „Leśnik gospodarzem lasu” (s. 17-23).
• Tadeusz Chrzanowski: Sukcesy i porażki edukacji leśnej prowadzonej przez Państwowe Gospodarstwo Leśne „Lasy Państwowe” (s. 25-44).
• Barbara Czołnik: „Lusto”- muzeum leśnictwa w Finlandii (s. 45-51).
• Ewa Frąckowiak, Andrzej M. Jagodziński: Dlaczego o lesie w lesie? (s. 53-67).
• Andrzej M. Jagodziński, Ewa Frąckowiak, Barbara Nowińska, Magdalena Pielech: Tematyka leśna w programach nauczania i podręcznikach przyrody i biologii w szkole podstawowej i gimnazjum (s. 69-85).
• Zbigniew Kamiński: Górą nasi, czyli rowerkiem przez las (s. 87-95).
• Jan Konopka: Edukacja ekologiczna w Polsce – zadania i realizacja (s. 97-106).
• Teresa Kotynia: Dziesięcioletnie doświadczenia w organizacji i prowadzeniu terenowych zajęć przyrodniczych w Lesie Łagiewnickim – największym kompleksie leśnym w Europie w granicach dużego miasta (s. 107-114).
• Kalina M. Nowakowska: Działalność Towarzystwa Przyjaciół Lasu przy Nadleśnictwie Lubin przykładem skutecznej edukacji leśnej w nadleśnictwie (s. 115-123).
• Ewald Ranoszek: Drzewa i krzewy wokół nas – dendrologiczne zajęcia z dziećmi i młodzieżą szkolną (s. 125-129).
• Jan Suder: Terenowa edukacja przyrodniczo-leśna z uwzględnieniem wartości kulturowych regionu (s. 131-138).
• Wincenty Wrześniewski: Mocne i słabe strony edukacji przyrodniczo – leśnej (s. 139-158).
• Joanna Zalejska-Niczyporuk: Współpraca z lokalną szkołą podstawową w tworzeniu scenariuszy z zakresu edukacji leśnej (s. 159-169).
• Anna Żornaczuk: Charakterystyka ścieżek dydaktycznych w Lasach Państwowych (s. 171-183).

Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej R.7, z.2 (9)/2005

Zeszyt zawiera referaty wygłoszone na VIII Konferencji „Współczesne Zagadnienia Edukacji Leśnej Społeczeństwa” 2003 r.

Zamawiam (koszty dystrybucji)

• Joanna Adamczyk – Jak wypowiadają się leśnicy i ekolodzy na tematy przyrodnicze.
• Dariusz Andrewald -Pakiet edukacyjny Komitetu Ochrony Orłów „Ptaki drapieżne” – scenariusze zajęć zintegrowanych.
• Krzysztof Będkowski – Ile lat ma edukacja przyrodniczo-leśna?
• Teresa Czech – Opis warsztatów terenowych na interdyscyplinarnej orońskiej ścieżce dydaktycznej.
• Barbara Czołnik – Prace zespołu zadaniowego ds. Wspomagania rozwoju edukacji leśnej społeczeństwa w lasach Państwowych.
• Teresa Kotynia – Opis i analiza przypadku edukacyjno-organizacyjnego.
• Marek Kozłowski – Entomologia w przyrodniczej edukacji dzieci.
• Ilona Mrowińska – Realizacja tematyki – kulturotwórcza rola lasu w Ośrodku Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Jeziorach Wysokich.
• Artur Obidziński – Interdyscyplinarne ćwiczenia terenowe – nowa forma nauczania na SGGW.
• Marek Sławski – Założenia ogólnopolskiego leśnego programu edukacyjnego.
• Jan Suder – Wykorzystanie unikalnych walorów przyrodniczych Uroczyska Warta w edukacji przyrodniczej.
• Jacek Wizimirski – Edukacja leśna realizowana bez bezpośredniego kontaktu z odbiorcami.
• Wincenty Wrześniewski – Drzewa i krzewy wymienione w Biblii Tysiąclecia.
• Anna Żornaczuk – Trudności w tworzeniu standardów programowych dla potrzeb edukacji przyrodniczo-leśnej dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym.

Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej R.7, z.1(8)/2005

Zeszyt zawiera referaty wygłoszone na VII Konferencji „Współczesne Zagadnienia Edukacji Leśnej Społeczeństwa” 2002 r.

Zamawiam (koszty dystrybucji)

• Piotr Banaszczak: Programy edukacji w ogrodach botanicznych.
• Krzysztof Będkowski: Zarys merytoryczny edukacji leśnej społeczeństwa.
• Teresa Czech: Jak rozpoznawać i rozwijać zainteresowania przyrodnicze uczniów.
• Barbara Czołnik: Stała wystawa przyrodnicza w Ośrodku Kultury Leśnej w Gołuchowie.
• Grzywacz A., Żornaczuk A., Szczepkowski A., Piętka J., Zarzyński P.: Ogólna charakterystyka obiektów dydaktycznych w leśnych kompleksach promocyjnych.
• Teresa Kotynia: Znaczenie seminarium „Szanse i zagrożenia edukacji ekologicznej w terenie”.
• Ilona Mrowińska: Edukacja przyrodniczo-leśna osób dorosłych w Ośrodku Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Jeziorach Wysokich.
• Artur Obidziński: Spotkanie z przyrodą i jego miejsce w edukacji.
• Ewald Ranoszek: Edukacja leśna w Parku Krajobrazowym Dolina Baryczy.
• Wincenty Wrześniewski: Tematyka edukacji przyrodniczo-leśnej w programie nauczania biologii i podręcznikach szkolnych.
• Dorota Zawadzka: Ochrona przyrody a edukacja leśna.
• Anna Żornaczuk: Analiza porównawcza działalności w zakresie edukacji leśnej w Regionalnych Dyrekcjach Lasów Państwowych w Pile i w Warszawie.

Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej R. 5, z. 1(7)

Zeszyt zawiera czternaście zadań ogłoszonych w ramach konkursu przyrodniczego dla uczniów gimnazjów oraz nagrodzone prace konkursowe. Publikacja stanowi skarbnicę pomysłów na prowadzenie aktywnej edukacji przyrodniczej w terenie.

Nakład wyczerpany

• Wstęp;
• Las i leśnicy.
• Nasiona i owoce.
• Na grzyby.
• Jesienny ogród.
• Drzewa w lesie – charakterystyka populacji.
• Czy znamy nasze ptaki?
• Krzewy – pobudka!
• Przeprowadzka czy sen, czyli sposoby na spędzenie zimy.
• Leśny detektyw – ślady i tropy zwierząt.
• Ściółka -dom, magazyn, bank?
• Drzewo – pomnik przyrody.
• Kwiaty leśne, łąkowe, ogrodowe.
• Las – skarbiec dóbr i pożytków.
• Moje spojrzenie na las.

Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej R. 4, z. 1(6)

Zeszyt zawiera referaty wygłoszone na VI Konferencji Współczesne Zagadnienia Edukacji Leśnej Społeczeństwa, która odbyła się w dniach 5-7 listopada 2001 roku.

Zamawiam (koszty dystrybucji)

• Słowo wstępne (s. 5).
• Krzysztof Bedkowski: O potrzebie przygotowania „leśnego” projektu edukacyjnego (s. 6-18).
• Grażyna Chęcińska: Rajdy „Dnia Ziemi” jedną z form organizacji czasu wolnego dzieci i młodzieży (s. 19-30).
• Jolanta Gajek: Edukacja przyrodniczo-leśna ważnym zadaniem dla Leśnych Kompleksów Promocyjnych w dobie reformy polskiego szkolnictwa (s. 31-45).
• Ewelina Grzegorzewicz: Mapa w edukacji przyrodniczo-leśnej. (s. 46-49).
• Andrzej Grzywacz: Zintegrowana edukacja leśna na poziomie podstawowym (s. 50-64).
• Andrzej M. Jagodziński: Wybrane aspekty działalności Sekcji Botanicznej Koła Naukowego Leśników – studentów Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu w zakresie edukacji ekologicznej  (s. 65-75).
• Jarosław Kruk: Rola Przemysłu Drzewnego we wspieraniu edukacji leśnej na przykładzie doświadczeń Frantschach Świecie (s. 76-81).
• Magdalena Machinko-Nagrabecka: Co to jest GLOBE? (s. 82-88).
• Barbara Mozga: Las miejscem realizacji ścieżek międzyprzedmiotowych (s. 89-95).
• Heronim Olenderek: Geoinformacja w edukacji przyrodniczo-leśnej (s. 96-105).
• Monika Rusztecka: Elektroniczny Atlas Środowiska Polski – multimedialny program edukacyjny (s. 106-113).
• Dorota Szulc – Guziak: „BOCIAN” – program dla szkół jako przykład edukacji poprzez aktywne działanie na rzecz przyrody (s. 114-121).
• Anna Traut: Bolimowski Park Krajobrazowy w pigułce (s. 122-131).
• Wojciech Witczak: Edukacja przyrodnicza w łódzkim Ogrodzie Zoologicznym (s. 132-139).
• Jacek Wizimirski: Edukacja leśna w Lasach Państwowych – dylematy: razem czy osobno? – przyrodniczo-leśna czy integrująca tematy, których spoiwem jest las? (s. 140-157).
• Ryszard Wyrzykowski: Edukacyjna rola filmu przyrodniczego (s. 158-163).
• Dorota Zawadzka: Ochrona przyrody w edukacji przyrodniczo-leśnej (s. 164-171).
• Anna Żornaczuk: Analiza treści tablic informacyjnych na ścieżkach dydaktycznych w lasach na tle programu nauczania przyrody w szkołach podstawowych (s. 172-186).
• Małgorzata Sławska, Marek Sławski: Jak zadeptujemy las – propozycja zajęć terenowych dla uczniów gimnazjum i liceum (s. 187-196).

Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej R. 3, z. 2(5)

Zeszyt składa się z trzech części.
W części 1. zamieszczono referaty wygłoszone na V Konferencji Współczesne Zagadnienia Edukacji Leśnej Społeczeństwa, która odbyła się w dniach 4-6 grudnia 2000 r. Motywem przewodnim Konferencji było hasło „Wczoraj, dziś i jutro edukacji leśnej (przyrodniczej)„.
Część 2. z kolei, to podsumowanie polsko-duńskiego projektu edukacyjnego „Rozwój Centrum Edukacji Przyrodniczo – Leśnej w Rogowie”.
W części 3. zamieszczono referaty dotyczące edukacji przyrodniczej za granicą.

Zamawiam (koszty dystrybucji)

Część I: Współczesne Zagadnienia Edukacji Leśnej Społeczeństwa

• Słowo wstępne (s. 8-9).
• Andrzej Antczak: Pięć lat doświadczeń edukacji w Leśnym Kompleksie Promocyjnym „Lasy Puszczy Białowieskiej” – niestandardowe zajęcia edukacyjne (s. 11-16).
• Krzysztof Będkowski: Czy leśnicy są przygotowani do prowadzenia edukacji przyrodniczej? (s. 17-28).
• Barbara Czołnik: Kilka słów o warunkach powodzenia edukacji leśnej społeczeństwa (s. 29-32).
• Ewelina Grzegorzewicz: Mapy promocyjne wykorzystywane w leśnictwie  (s. 33-38).
• Irena Jarzyńska, Wiesław Piasecki: Realizacja tematyki leśnej w zintegrowanej edukacji wczesnoszkolnej (s. 39-46).
• Barbara Mozga: Czy nauczyciel może współpracować z leśnikiem w przekazywaniu wiedzy przyrodniczo-leśnej?  (s. 47-57).
• Jerzy Mozgawa, Krzysztof Będkowski, Bolesław Porter: Zagadnienia edukacji przyrodniczo-leśnej w programie nauczania Wydziału Leśnego (s. 58-67).
• Ilona Mrowińska: Edukacja leśna dzieci i młodzieży szkolnej w Ośrodku Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w LKP „Bory Lubuskie” (s. 68-86).
• Artur Obidziński: Zielnik – wszechstronna forma edukacji przyrodniczej (s. 87-91).
• Grzegorz Okołów: Mity i legendy edukacji przyrodniczo-leśnej (s. 92-95).
• Heronim Olenderek: Aspekty wychowawcze edukacji przyrodniczo-leśnej (s. 96-102).
• Henryk Tracz: Rola Studium Podyplomowego „Ochrona Parków Narodowych” w edukacji kadr parków narodowych i nadleśnictw (s. 103-109).
• Jacek Wizimirski: Obecny stan edukacji leśnej realizowanej przez Lasy Państwowe a potrzeby i możliwości (s. 110-120).
• Eugeniusz Wojciechowski: Między przyrodą a kulturą: drzewa i ludzie (s. 121-132).

Część II: Polsko-duński projekt edukacyjny „Rozwój Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie”

• Krzysztof Będkowski (red.), Emil Janicki, Stanisław Sołdon, Grzegorz Wasilewski: Polsko-duński projekt edukacyjny „Rozwój Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie” (s. 133-167).

Część III: Edukacja przyrodnicza za granicą

• Iris Bernstein: The educational focus in developing recreation in forests for the public (s. 170-182).
• Marta Gaworska: Duńskie doświadczenia w edukacji przyrodniczej i realizacji zasad zrównoważonego rozwoju w Lasach Państwowych (s. 183-194).
• Jurij Gryniuk: Kształcenie przyrodniczo-leśne w Janowie Lwowskim: doświadczenia i perspektywy (s. 195-204).
• Leon Mijal: Edukacja ekologiczna i komunikacja społeczna prowadzona przez leśników amerykańskich w zachodnich stanach USA (s. 205-215).

Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej R. 3, z. 1(4)

W zeszycie zawarto scenariusze terenowych zajęć edukacji przyrodniczej, opracowane w ramach polsko-duńskiego projektu edukacyjnego „Rozwój Centrum Edukacji Przyrodniczo – Leśnej w Rogowie”.

W przygotowaniu scenariuszy uczestniczyło szerokie grono Autorów, którzy wykorzystali bogate doświadczenie, jakie zdobyli w czasie własnej działalności edukacyjnej.

Nakład wyczerpany

• Wstęp (s. 7-16).
• Barbara Adamczyk: Przystosowanie nasion i owoców drzew leśnych do rozsiewania (s. 17-20).
• Barbara Adamczyk: Poznajemy drzewa iglaste rosnące w naszym lesie (s. 21-27).
• Piotr Banaszczak: Portret rośliny (s. 28-29).
• Jolanta Gajek, Edward Kłoda: Zwierzęta leśne zimą (s. 30-36).
• Barbara Adamczyk: Jesienne kompozycje z liści, owoców, nasion, szyszek i innych części drzew i krzewów (s. 37-38).
• Barbara Mozga: Czy wybierzemy las? (s. 39-49).
• Barbara Adamczyk: Od nasiona do drzewa w lesie (s. 50-55).
• Barbara Mozga: Szanujmy stare drzewa (s. 56-64).
• Barbara Mozga: Czy znamy nasze ssaki i ich zwyczaje? Na przykładzie wilka, borsuka, bobra, sarny i wiewiórki (s. 65-81).
• Jerzy Borowski: Bezkręgowce wodne (s. 82-85).
• Jerzy Borowski: Owady zimą (s. 86-89).
• Ludwika Kwiadas-Wierzbicka: Patrzymy na las, czyli z wizytą u strażnika lasu (s. 90-92).
• Ludwka Kwiadas-Wierzbicka: Ślady człowieka – spacer młodego tropiciela (s. 93-95).
• Jolanta Gajek: Drzewa aklimatyzowane w lasach i parkach w Polsce (s. 96-106).
• Jolanta Gajek: Rośliny lecznicze w lesie (s. 107-115).
• Stanisław Sołdon: Warstwowa budowa lasu (s. 116-129).
• Piotr Banaszczak: Rozpoznawanie popularnych drzew i krzewów iglastych przy pomocy klucza (s. 130-138).
• Piotr Banaszczak: Rozpoznawanie popularnych drzew i krzewów liściastych przy pomocy klucza (s. 139-147).
• Barbara Mozga: Wpływ czynników środowiska na pokrój drzew (s. 148-158).

Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej R. 2, z. 2(3)/2000

Scenariusze zajęć, gry, kolorowanka, quiz towarzyszące wystawie „Nietoperze” w Muzeum Lasu i Drewna w Rogowie. W drugiej części scenariusze zajęć opracowane w ramach polsko-duńskiego projektu „Rozwój CEPL”.

Nakład wyczerpany

Część I – Program edukacyjny towarzyszący wystawie okresowej „Nietoperze”.

• Wstęp (s. 10-13).
• Będkowska H.: Mieszkańcy lasów (s. 14-16).
• Borowski Jerzy: Nocny przyjaciel (s. 16-19).
• Będkowska H.: Czy to ptak, czy to ssak?  (s. 19-23).
• Borowski Jerzy: Pokochaj nietoperze (s. 24-28).
• Będkowska H.: Czy nietoperze spotka los tarpana i tura?  (s. 29-32).
• Borowski Jerzy: Czy można polubić nietoperze? (s. 33-40).
• Będkowska H.: Gra rodzinna (s. 42-44).
• Będkowska H.: Konkurs (s. 45-46).
• Borowski Jerzy, Będkowski Michał: Malowanka (s. 47-56).
• Będkowski Michał: Gra „Piotruś” (s. 57).
• Będkowska H., Będkowski Michał: Który nietoperz pierwszy doleci do schronu? [planszowa gra edukacyjna] (s. 58-59).
• Będkowski Krzysztof, Będkowski Michał: Rok z życia nietoperza [planszowa gra edukacyjna] (s. 60-62).
• Borowski Jerzy, Będkowski Michał: Nietoperze [gra edukacyjna]  (s. 63-66).

Część II: Scenariusze terenowych zajęć edukacji przyrodniczej.

• Adamczyk B., Kwiadas-Wierzbicka L., Mozga B.: Sosna w krajobrazie Polski (s. 74-81),
• Adamczyk B., Kwiadas-Wierzbicka L., Mozga B.: Tropienie kropelki wody, czyli obieg wody w przyrodzie (s. 82-87).
• Adamczyk B., Kwiadas-Wierzbicka L., Mozga B.: Patrząc na liść, czyli komu i jak liść służy (s. 88-92).
• Banaszczak Piotr: Ptaki leśne. Budowa budek dla ptaków (s. 93-99).
• Kłoda E.: Las i leśnicy, czyli co robi leśnik w lesie?  (s. 100-107).
• Gajek J., Kłoda E.: Klimat lasu (s. 108-117).

Zeszyt 1

Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej, R. 1, z. 1 / Proceedings of the Center For Nature and Forestry Education 1999, vol. 1 (ISSN 1509-1414)

Treść: 1. Andrzej Grzywacz: Słowo wstępne – kilka refleksji o edukacji leśnej społeczeństwa. 2. Andrzej Antczak: Prezentacja komputerowa Ośrodka Edukacji Leśnej „Jagiellońskie” w Nadleśnictwie Białowieża. 3. Krzysztof Będkowski: Treść edukacji leśnej. 4. Andrzej W. Biderman: Rola doświadczenia w edukacji – znaczenie stacji terenowych. 5. Małgorzata Falencka-Jabłońska: Instytut Badawczy Leśnictwa na rzecz edukacji ekologicznej społeczeństwa. 6. Irena Jarzyńska: Edukacja przyrodnicza uczniów nauczania początkowego realizowana w terenie leśnym. 7. Aleksandra Jastrzębska-Kołodyńska: Warsztaty terenowe klasy przyrodniczej w Ośrodku Kultury Leśnej w Gołuchowie. 8. Jan Konopka: Udostępnianie lasówdla celów rekreacji oraz edukacji ekologicznej na przykładzie Brytyjskiej Kolumbii (Kanada). 9. Teresa Kotynia: Udział organizacji pozarządowych w edukacji leśnej społeczeństwa. 10. Katarzyna Krakowska: Walory edukacyjne Parku Krajobrazowego Wzniesień Łódzkich. 11. Artur Obidziński: Dendrologia jako wstęp do edukacji leśnej. 12. Heronim Olenderek: Kształcenie lesników na poziomie wyższym z uwzględnieniem przygotowania do edukacji przyrodniczo-leśnej społeczeństwa. 13. Ruth Rudzinski: A comparision and contrast of challenges facing national parks in Poland and in the United States. 14. Jan Stachyrak: Formy edukacji ekologicznej w Zespole Karpackich Parków Krajobrazowych pod hasłem „Edukacja najtańszą inwestycją w ochronie środowiska”. 15. Paweł Strzeliński: Kształcenie multimedialne – moda czy konieczność w edukacji leśnej? . 16. Paweł Strzeliński, Andrzej Węgiel: Internet nowym medium w edukacji leśnej społeczeństwa. 17. Bohdan Ważyński: Właściwości gospodarstwa leśnego – ważny temat edukacji leśnej społeczeństa. 18. Andrzej Węgiel: Popularyzacja wiedzy o nietoperzach jako sposób na przełamywanie uprzedzeń i poprawę wizerunku zwierząt o negatywnym odbiorze społecznym. 19. Anna Maria Wójcik: Edukacja leśna na zajęciach pozalekcyjnych realizowana w ramach programu „Zrozumieć i pomóc środowisku”. 20. Wiktor Majak: Wystawa „Owady – bogactwo życia”. 21. Krzysztof Będkowski: Posłowie.

Nakład wyczerpany

Zeszyt 2

Studia i Materiały Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej, R. 2, z. 1(2) / Proceedings of the Center For Nature and Forestry Education 2000, vol. 2 (ISSN 1509-1414)

Treść: 1. Jerzy Mozgawa: Nowe tendencje w uniwersyteckim kształceniu leśników. 2. Krzysztof Będkowski: Edukacja przyrodnicza w USA – wybrane aspekty działalności USDA Forest Service. 3. Marta Gaworska: Zastosowanie metody TNA – Training Needs Analysis do definiowania potrzeb szkoleniowych w Lasach Państwowych. 4. Jurij Gryniuk: Edukacja ekologiczna na Ukrainie. 5. Irena Jarzyńska, Wiesław Piasecki: Przyrodnicze kształcenie studentów wczesnej edukacji dziecka w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Częstochowie. 6. Jan Konopka: Edukacja przyrodnicza w Afryce Południowej. 7. Iwona Leśniewicz: Metodyka zajęć terenowych. 8. Carsten Moeller: Szkolenie robotników leśnych w Danii. 9. Heronim Olenderek, Ewa Brzozowa, Krzysztof Będkowski: Percepcja przyrodniczych i kulturowych aspektów środowiska przez dzieci i młodzież – przykład z terenu Nadleśnictwa Parciaki. 10. Andrzej Rosiński: Udział leśników w edukacji przyrodniczej społeczeństwa we współpracy z organizacjami na terenie LKP Lasy Gostynińsko-Włocławskie – Nadleśnictwo Łąck. 11. Arleta Siarkiewicz: Nadleśnictwo Kliniska (film). 12. Stephan Springborg: Pocałunek w ciemności. 13. Anna Maria Wójcik: Edukacyjne wykorzystanie Nadwieprzańskiego Parku Krajobrazowego w kształceniu przyrodniczym młodzieży.

Nakład wyczerpany